Mübadele vaktinde Balkanlardan göç eden vatandaşların yanında getirdikleri koyun çeşidi adapte sağladığı Yalova’da uzun yıllardır köylüler tarafından yetiştirildi. Vilayet Özel İdaresi’nin de katkılarıyla Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü tarafından koyunun genetik araştırması yaptırıldı. Çıkan sonuçta koyunun farklı bir cins olduğu tespit edildi. Resmi Gazete’de yayınlanarak “yerli hayvan ırk ve çizgileri listesi”ne eklenen ‘Yalova kıvırcığı’, aldığı tescille pahasına bedel kattı.
“Artık Yalova kıvırcığımız bir marka”
Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Suat Parıldar, 2012 yılında başlayan ‘Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi’ çerçevesinde Türkiye’de tek ırk tescilinin Yalova’dan gerçekleştirildiğini tabir etti. Projenin 2’nci 5 yılında başka koyun çeşitlerinden de farklı olduğunu argüman ettikleri Yalova kıvırcığının tescilini kendilerine maksat koyduklarını anlatan Parıldar, şöyle konuştu:
“Hamdolsun geldiğimiz noktada 2’nci 5 yılın son periyodunda 25 Ekim’de Resmi Gazete’de yayınlanarak Yalova kıvırcığımız artık literatürde de bir ırk olarak tescil edildi. Yalova kıvırcığının tescili evresinde 2019 yılında da Vilayet Özel İdaresi’nden de dayanak alarak genetik farklılığın ortaya koyulmasına ait bir proje yürüttük. Bu tıbbın hem kıvırcık ırkından hem tahirovadan farklı bir ırk olduğunu ortaya koyduk. Bu yayınlarda da yer aldı. Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğü’müz tarafından da ekim sonu itibariyle de tescil edildi.”
Projeyi yürüten yetiştiricilere bugüne kadar 3 milyon 200 bin liranın üzerinde dayanak sağlandığını anlatan Parıldar, projenin son 5 yıllık kısmında yapılacak katkılarla toplamda 4-4,5 milyona varan bir dayanağa ulaşılacağını söz ederek, “3’üncü 5 yıllık periyotta de kendimize hem et randımanıyla ilgili hem süt randımanıyla ilgili ve elde edilecek bu eserlerin işlenmesi, kullanılması ve tüketiciye arzıyla ilgili de yeni çalışmaları kendimize maksat koyuyoruz. Yetiştiricilerimizle birlikte Allah nasip ederse 3’üncü 5 yılında yıl sonu itibariyle başlangıcını yapmış olacağız” dedi.
“Tescille birlikte talebimiz arttı”
Parıldar, tescillenen Yalova kıvırcığının her geçen gün bedelinin artığını söyledi. Koyunun bilhassa bölgede çok talep gören bir ırk olduğuna dikkati çeken Parıldar, “Tescille birlikte talebimiz arttı. Bizim burada işletmelerin damızlık üretme kapasitelerini arttırmak öteki işletmelerin damızlık muhtaçlığını karşılamak ismine da koyduğumuz amaç yerini buluyor. Bu gayeye de inşallah 3’üncü 5 yılda kapasitelerini daha fazla artırarak ve elde ettikleri damızlıkları daha üst düzeye çıkararak karşılamaya devam edeceğiz” dedi.
Yalova kıvırcığı sayısı 3,5 kat arttı
Parıldar, yeni tescillenen koyun ırkının et kalitesi ve süt randımanı açısından öne çıktığını belirtti. Yalova kıvırcığının popülasyonunun her geçen gün arttığına vurgu yapan Parıldar, “Biz 2012 yılında projeye başladığımız vakit Yalova kıvırcığının sayısı 12 binler civarındaydı. Şu anda projenin dördüncü yılı sonu, 2021 sonu itibariyle de 32 bin 500 Yalova kıvırcığından bahsediyoruz. Hayvan sayısında da çok önemli bir artış olmuş. Burada projenin çok kıymetli katkısı ve ivmesi var. Halihazırda da yaklaşık 40 bine yakın Yalova kıvırcığımız vilayetimizde yetiştiricilerimiz tarafından üretilmekte” sözünü kullandı.
Merkeze bağlı Elmalık köyünde 120 adet Yalova kıvırcığından oluşan sürüsü bulunan Gökhan Ok ise tescil alınmasında emeği geçenlere teşekkür etti. 10 yıldır proje içinde olduğunu anlatan Ok, koyun sayısını 150’nin üzerine çıkarmayı hedeflediğini kaydetti. Ok, Yalova kıvırcığının et ve süt tarafından âlâ bir ırk olduğuna vurgu yaptı.
