Hatırlayanlar olacaktır, Intel’in harici GPU arenasına giriş süreci bir hayli sorunlu olmuştu. “Arc Alchemist” kod adlı ekran kartları gecikmeli olarak piyasaya çıktı. Kısıtlı olarak piyasaya sürülmesi bir kenara, zaman zaman uyumluluk ve yazılım sorunları yaşandığını gördük. Mavi takım bu zaman diliminde bazı şeyleri rayına oturttu, hataları düzeltti ve çok tecrübe edindi. Şimdi ise tüm bu tecrübelerden yararlanarak “Battlemage” ekran kartlarını geliştiriyorlar.
Arc A750 ve Arc A770 modellerinin GeForce RTX 3060 ve GeForce RTX 3060 Ti gibi NVIDIA kartlarıyla rekabet ettiğini hatırlatalım. Bu kartların ayrıca AMD Radeon RX 6650 XT’den daha güçlü olduğu belirtilmişti. Zaman içinde Arc A-Serisi kartların performansı arttı, birçok optimizasyon yapıldı.
Düşük-orta bütçeli PC oyuncularını hedefleyen Intel, oyun kartlarında önemli bir oyuncu olarak kendini kanıtladı diyebiliriz. Basitçe özetleyecek gerekirse, mavi takım serüvenine orta sınıfla rekabet edecek şekilde başladı. Artık sırada daha güçlü GPU’lar var: Tüm gözler Battlemage kod adlı serinin üzerinde.
Battlemage GPU’ların geleceğini bilsek de resmi olarak hiçbir bilgi bulunmuyor. Ancak şimdi şimdiye kadar elde ettiğimiz bilgileri bir araya getireceğiz.
Intel henüz Battlemage GPU’ları için herhangi bir söylemedi. Bazı sızıntı kaynaklarına göre amiral gemisi model 64 Xe Çekirdeği ile gelecekti. Peki bu rakam ne anlama geliyor? Şu anda piyasada olan Arc A770’nin iki katı kadar Xe-Core’dan bahsediyoruz. Sadece çekirdek sayısı bir kenara, diğer iyileştirmeleri de işin içine katarsak yeni kartların çok daha güçlü olmasını bekliyoruz.
Başlangıçta 64 Xe-Core’dan söz ediliyordu lakin sızıntı kaynakları sonrasında bu rakamı 56 Xe-Core olarak revize etti. Eğer durum böyle olursa performans biraz daha düşecek, yine de mevcut modellere kıyasla büyük bir performans sıçraması göreceğiz. Buna ek olarak, GPU’ların 3 GHz’e varan saat hızlarına ulaşacağı ve 112 MB’lık devasa L2 önbellek birimleriyle geleceğini iddia ediliyor.
Daha dikkat çekici bir şey var: Adamantine önbellek. Başka bir deyişle Intel, AMD’nin 3D V-Cache teknolojisine benzer şekilde ekstra önbellek kapasitesi sunmayı planlıyor. Temel olarak çip üzerine entegre edilen ekstra önbellek performansa önemli katkıda bulunacak. Buna “Seviye 4 (Level 4)” önbellek de diyebiliriz. Söylentilere inanacak olursak, mavililer amiral gemisi ekran kartına 512 MB’lık devasa Adamantine önbellek yerleştirmeyi planlıyor.
56 Xe Çekirdeği sunan amiral gemisinin yanı sıra, 40 Xe-Core ile desteklenen ayrı bir modelden de bahsediliyor. Bu kartın önbellek miktarı ve frekans hızı da düşük olabilir. Görünüşe göre Intel, Alchemist’e benzer şekilde Battlemage için iki ana model üzerinde çalışıyor. Sonrasında ise daha farklı modellerin piyasaya sürüldüğünü görebiliriz.
Ek olarak, güncel sızıntılarda Intel’in Battlemage-G10 ve Battlemage-G21 olarak bilinen iki yeni Battlemage GPU üzerinde çalıştığından söz ediliyordu. Battlemage-G10’un daha güçlü olan yonga olduğunu söyleyelim, ancak 56 Xe-Core’a sahip amiral gemisi model değil. G10’un orta seviye pazara geleceği, G21’in ise giriş seviyesi sistemlere hitap edeceği konuşuluyor.
Ne Battlemage-G10 ne de Battlemage-G21 henüz kesinleşmedi zira G21’in ön yeterlilik aşamasında olduğu söyleniyor. Bu aşamada çipin işlevselliği, güvenilirliği ve performansı test ediliyor. Yani testler gerçekleşse bile seri üretime hazır değil. Diğer yandan, bu ön yeterlilik testleri başarılı olursa ve GPU’lar performans, güç ve verim açısından gerekli kriterleri karşılarsa, seri üretime geçebilirler. Battlemage-G10’un akıbeti ise tam olarak bilinmiyor.
Intel Xe2-HPG ve Xe2-LPG Mimarisi
Intel, Alchemist ekran kartlarında gördüğümüz Xe mimarisini takip ederek Battlemage’ın arkasındaki mimariyi Xe2 olarak adlandırıyor. Sızıntı yapanlar bu yeni nesil mimarinin neler içereceğine dair birkaç ayrıntı paylaştı, ancak somut ayrıntılar konusunda elimizde pek bir şey yok.
Battlemage için Intel, serisini basitleştirdiğini söylüyor. Şirket, ilk Xe mimarisini düşük güçlü dizüstü bilgisayarlardan veri merkezi GPU’larına kadar ölçeklenebilecek şekilde tasarlamıştı. Intel’den Tom Petersen, Xe2’nin daha modern bir dizilime sahip olacağını söylüyor. Düşük güçlü uygulamalar için Xe2-LPG ve yüksek performanslı harici GPU’lar için Xe2-HPG olacak.
RedGamingTech tarafından paylaşılan ve sızdırılan bir dahili slayta göre, Xe2-HPG “yeni nesil bellek alt sistemi ve sıkıştırmanın” yanı sıra gelişmiş ışın izleme ve mikro mimari iyileştirmeleri de içerecek. Bu ilk not dikkat çekiyor. Geçtiğimiz yıl Intel, modern oyunlardaki VRAM sorunlarını aşmak için yapay zeka odaklı sıkıştırmayı detaylandıran bir araştırma makalesi yayınladı. Bu teknolojinin Battlemage mimarisinin bir parçası olarak kullanıldığını görebiliriz.
Tom Petersen, yaptığı özel bir röportajda gelecek mimariler hakkında önemli detaylar vermişti. Petersen, “Battlemage” kod adlı Xe2 grafik serisinin LPG ve HPG sürümleri ile sunulacağını, bu sürümlerin entegre ve ayrık GPU’lar için optimize edileceğini söyledi. Yani Intel, Battlemage kod adlı GPU’larında Xe2-LPG ve Xe2-HPG mikro mimarilerine bağlı kalacak. Xe2-HPC’nin planlanıp planlanmadığı hala belli değil. Ancak Intel’in Realto Bridge kod adlı yeni nesil HPC GPU’su, resmi olarak Xe2-HPC çekirdeklerini değil, ‘Enhanced Xe-HPC’ çekirdeklerini temel alıyor.
4nm Üretim Teknolojisi
Intel, kendi yarı iletken dökümhanelerine sahip olmasına rağmen Arc kartları için GPU üretmiyor. Bunun yerine AMD ve NVIDIA gibi TSMC’nin dökümhanelerini kullanıyorlar. TSMC, Intel’in Battlemage için tercih ettiği dökümhane olmaya devam edecek ancak asıl önemli olan hangi üretim hattını kullanacağı.
Söylenti dünyasında Intel’in TSMC’nin 5nm portföyündeki yüksek performanslı hat olan N4’ün (4nm) bir varyantını kullanacağı konusunda fikir birliği var. NVIDIA RTX 4000 serisinin kanıtladığı gibi, doğru mühendislik becerileriyle, küçük, verimli ve yüksek saat hızlarına çıkabilen yongalar üretmek için kullanılabilir.
Belirli bir alana kaç transistör sığdırılabileceği konusunda TSMC’nin N5 ve N4 teknolojileri arasında çok büyük fark yok. N4 %11 daha fazla performans sunuyor ve her açıdan N6’dan fazlasıyla üstün.
Sektör kaynakları tarafından TSMC’nin Intel’den çok büyük üretim siparişleri aldığı gündeme getirilmişti. Şu anda satışta olan Arc Alchemist GPU’lar TSMC 6nm üretim teknolojisiyle üretiliyor. Bunun yanında, Intel görünüşe göre hem Battlemage hem de Celestial mimarili grafik işlemcilerini yine TSMC’ye ürettirecek.
Xe2 mimarisine sahip ikinci nesil Battlemage ekran kartları çok yüksek ihtimalle TSMC 4nm üretim teknolojisi üzerine inşa edilecek. Yıllar sonra beklenen Celestial serisi ise 3nm süreçlerinden yararlanacak.
İlk nesil Arc Alchemist GPU’lar 2022 yılında birkaç çeyrek süren yavaş bir süreçle birlikte piyasaya sürüldü. Tanıtım yapılsa bile ilk süreçte ürünleri piyasada bulmak zordu. Bu satış rakamlarını ve benimsenme sürecini olumsuz etkiledi. Şirket ikinci nesil Arc Battlemage ürünleriyle aynı hatayı tekrarlamak istemiyor ve kartları bu yıl kritik tatil sezonu öncesinde tanıtmayı planlıyor.
Sızıntılara göre Intel, yeni nesil Arc ‘Battlemage’ grafik işlemcilerini 2024 sonbaharda piyasaya sürmeyi ve en geç Kasım ayına kadar piyasaya sürmeyi düşünüyor. Böylelikle Black Friday civarında başlayan alışveriş etkinliklerini yakalayacaklar ve satışları da artıracaklar. Bu zamanlama Intel’in özellikle ABD’de perakende takviminde kritik bir satış dönemi olan kazançlı tatil alışveriş sezonundan faydalanmasını sağlayacak.
Tahmin edebileceğiniz gibi tanıtım ve satışlar pat diye bir anda gerçekleşmiyor. Şirketin bir zaman çizelgesi var ve üretim ortaklarıyla birlikte çalışmaları gerekiyor. Söylentilere bakılırsa, Intel ortaklarının ekran kartı üretimini artırmaları ve ürünleri dünya çapındaki perakendecilere göndermeleri için en geç Kasım ayında satışların başlaması gerekecek. Resmi lansman ise Kasım ayından önce gerçekleşecek.
Eğer Intel ani bir sürpriz yapmazsa, Battlemage kartların 2024’ün ikinci yarısında ortaya çıkmasını bekliyoruz. Yılın başında Intel’den Tom Petersen, grafik ekibindeki mühendislerin yeni nesil GPU’lar için yazılım üzerinde çalıştığını ve donanım mühendislerinin çoktan “bir sonraki aşamaya” geçtiğini söyledi. Battlemage, en azından donanım cephesinde kullanıma hazır. Ancak sızıntı kaynakları bu zaman çizelgesine katılmıyor. Moore’s Law is Dead, Intel kaynaklarına dayanarak Battlemage’ın 2024’ün sonlarında ya da 2025’in başlarında piyasaya sürülmesinin hedeflendiğini iddia ediyor.
Mavi ekibin bu yıl Haziran ayında gerçekleşecek olan Computex’te bir açılış sunumu var. Battlemage işte o önemli etkinlikte sahneye çıkabilir.
Yeni seriyle birlikte ilk etapta kaç farkı model geleceğini bilmiyoruz. Intel’in planlarını iyi yapması gerekiyor. NVIDIA’nın Blackwell tabanlı RTX 5000 serisi ve AMD’nin RDNA 4 destekli RX 8000 serisi de yıl sonundan önce gelebilir. Bu nedenle Battlemage kullanıcıların dikkatini çekecek cazibelere sahip olmalı. Performans, fiyat ve her şey..
RTX 4090-5090 gibi pahalı amiral gemilerine rakip olmasa bile artık mavililerin çıtayı üst noktaya çıkarması muhtemel. Bunu çok eskiden beri dile getiriyorduk. Belki RTX 4080-5080 serisine rakip modeller tanıtılabilir. Eğer rakip GPU’lar gelmezse en azından RTX 4070-5070 serisine rakip modeller bekliyoruz.
Battlemage ailesinin performansı hakkında hiçbir bilgimiz yok ne yazık ki. Ancak dediğimiz gibi, en üst seviye model bir ihtimal RTX 4080, minimum RTX 4070 serisine rakip olacak. Intel muhtemelen AMD ve NVIDIA’nın yeni nesil güçlü GPU’larıyla rekabet edemeyecek. Bunun yerine, Alchemist serisi ile olduğu gibi orta-üst segmentte rekabetçi modeller sunulacak. 400-600 dolar aralığında çok sayıda kart var. RTX 5000 ve RX 8000 ile birlikte bu kartların sayısı daha da fazla artacak.
Fiyatlandırma konusunda da hiçbir veri yok. Bildiğimiz özellikler göz önüne alındığında, amiral gemisi modelin 500-550 dolar civarında olması beklenebilir. Her şekilde mevcut Arc A770 16 GB modelinden pahalı bir kart bekliyoruz. Ardından gelen daha zayıf model ise haliyle daha ucuz olacak.
Bu arada bir not düşelim, mevcut Arc Alchemist serisi belli bir liste fiyatıyla çıkış yapsa da zaman içinde ciddi indirimler almıştı. Intel’in yeni nesil kartları muhtemelen önemli ölçüde daha yüksek olacak. Ancak rakamlar beklenen GPU mimarisindeki değişiklikler ve Intel’in tercihleriyle ilişkili.
Özetle, yeni nesil kartlar muhtemelen Alchemist modellerinden çok daha fazla çekirdeğe, önbelleğe, daha yüksek saat hızlarına sahip olacak. Fiyatı da orantılı olarak daha pahalı olacak.
Intel, 2023 Eylül ayında medya organlarından çeşitli kişilerle birlikte “Intel Tech Tour” adını verdiği bir tur düzenlemişti. Bu turda şirketin gelecek nesil teknolojilerine dair halka açık olmayan bilgiler verildi. Intel Teknoloji Turu’nda keşfedilen ürünlerden birisi de gelecek nesil Battlemage GPU idi: BGM-G10.
Teknoloji Turu’na katılan HardwareLuxx, Hata Analiz Laboratuvarı’nda bir Intel BMG G10 yonga plakası buldu. Tahmin edebileceğiniz gibi medyanın fotoğraf veya video çekilmesine izin verilmedi.
İlk olarak Phoronix tarafından tespit edilen Intel’in Linux grafik sürücülerinde yeni bilgiler elde edilmişti. Yama notlarının hemen başında Intel, en yeni güncellemenin “Battlemage için ekran desteği eklediğini” belirtiyor. Bu, Intel’in piyasaya sürüldüklerinde insanların bilgisayarlarını Battlemage kartlarını kullanacak şekilde hazırlamaya başlayabileceği bir aşamaya ulaştığı anlamına geliyor.
Güncellemenin 20 Gbps hızında gelen DisplayPort v2.0 UBHR20 desteğini kaldırdığı belirtildi. Intel daha sonra karta 13.5 Gbps’lik bir sınır uyguladı. Ancak 13.5 Gbps sınırı Battlemage’in 144 Hz’de sıkıştırılmamış 8K videoyu desteklemesine olanak tanıyor, yani haberler o kadar da kötü değil.
Intel Arc GPU ailesine katılan ekran kartı serileri, çeşitli oyunlarda yer alan kurgusal karakterlerin adını alıyor. Intel’e göre Alchemist adı, Final Fantasy XIV ve Dungeons & Dragons dahil olmak üzere çeşitli fantezi oyunlarından esinlenerek türetildi. Bu oyunlarda Alchemist, temel bitkilerden, elementlerden ve diğer malzemelerden güçlü iksirler yapabiliyor.
Yola Alchemist adıyla başlayan mavi takım, Xe-HPG mimarisini temel alan oyun kartlarında Battlemage, Celestial ve Druid gibi isimlere yer verecek. Battlemage isimlendirmesi Elder Scrolls dünyasından gelirken, Celestial ismi son Marvel Eternals filmi de dahil olmak üzere çeşitli fantezilerin karışımıyla ortaya çıktı. Druid’in ise fantezi RPG/RTS evrenini temel alan ortak bir karakter olduğu söyleniyor.
Rakipleri NVIDIA ve AMD, GPU’larına isim verirken bilim insanları ve yıldızlardan esinleniyor. Intel ise gibi fantezi ve mitolojik karakterleri kullanmayı tercih ediyor. Bu konuda oyundan ilham almaları ise oldukça güzel.
